ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ ΙΣΜΗΝΗ//YANNIS RITSOS’ ISMENE
Translated by Manolis Aligizakis
Μια τάφρος σιωπής —όπως είπατε— το τριγυρίζει αυτό το σπίτι,
σεβάσμια ή όχι — ας έλειπε. Εδώ κάπου, ίσως κι εντός μου,
υπάρχει ένας στενόμακρος διάδρομος χωρίς φεγγίτες
χωρίς φανάρια, χωρίς πόρτες, — δε βγάζει πουθενά· μυρίζει
σάπιο σανίδι, σκόνη, μούχλα, κατσαρίδες, παλιωμένο χρόνο·
άνθρωποι αμίλητοι περνάνε κουβαλώντας σπασμένες καρέκλες,
μεγάλα ξύλινα κιβώτια, κάδρα, πανάρχαιους καθρέφτες —
Κάποτε πέφτει ένα κρύσταλλο, μια πρόκα ή το κατάχλωμο χέρι
μιας ελαιογραφίας στρατάρχου, ή μια ανθοδέσμη μενεξέδες
απ’ τα διάφανα, λεπταίσθητα χέρια μιας ζωγραφισμένης δέσποινας, —
κανείς δε σκύβει να τα πάρει· μήτε φαίνονται άλλωστε
μέσα σ’ αυτή την κατευναστική μονιμότητα της σκιάς, όπου όλα
έχουν περάσει στην αρμοδιότητα του ανεκμετάλλευτου, του ανέκφραστου
ή της σιωπής ή και των ποντικών.
Το μόνο που ακούγεται
είναι το βήμα των ποντικών (καθόλου το ροκάνισμά τους —
αυτά τα πράγματα δεν έχουν πια πυκνότητα, δε ροκανίζονται), μονάχα
το συρτό βήμα τους στους τοίχους και στο σώμα μας
ή μάλλον μες στο σώμα μας.
Κι είναι μια ωραία ασχολία
να παρακολουθείς αυτή την αθόρυβη κατάρρευση
σ’ ένα κενό τόσο βαθύ (χωρίς βάση και τέλος)
που σου γεννάει μιαν αίσθηση απεραντοσύνης,
κάτι σαν τις μεγάλες έννοιες που ονοματίζουμε περήφανα:
ελευθερία, αθανασία, αιωνιότητα και διάφορες άλλες.
A moat of silence, as you said, encircles this manor,
although reverently, I prefer none of it. Somewhere here,
perhaps inside me, a long-narrow hallway exists, without
skylights, without lamps, with no doors, that leads nowhere;
it smells of rotten wood, dust, mold, cockroaches, old time;
speechless people pass by carrying broken chairs
large wooden boxes, picture frames, ancient mirrors.
Sometimes a crystal might fall, a nail or the totally pale
hand of the general in the oil painting, or a bouquet of violets
from the ethereal, tender hand of the lady in the painting —
no one bends down to get it; it isn’t as visible, anyway,
in this calming permanence of the shade, where all
have passed under the jurisdiction of the untapped,
the inexpressible or the silence or even the mice.
The only thing you could hear is the steps of the mice,
not their gnawing — these things don’t have a mass
anymore, they can’t be gnawed — only their drabbing
movements on the walls and on our bodies,
yes, better yet in our bodies.
And this becomes a beautiful involvement
to observe this noiseless breakdown
in such deep void (without base or end)
that creates a sense of immenseness in you,
something like the great ideas we name:
freedom, immortality, endlessness and others.
YANNIS RITSOS — POEMS, Selected Books, Volume II, Translated by Manolis Aligizakis, Libros Libertad, Vancouver, Canada, 2020
Εξώφυλλο: Ο Ηρακλής πνίγει τα φίδια παρουσία της Αλκμήνης και του Αμφιτρύωνα_τοιχογραφία Niccolò dell’ Abbate (1540-1543) 