Παλατινή Ανθολογία
Σελίδα του χειρογράφου της Παλατινής Ανθολογίας. Πρώιμος 10ος αιώνας. Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης.
Η Παλατινή Ανθολογία (Anthologia Palatina) είναι συλλογή αρχαίων και βυζαντινών[1] ελληνικών επιγραμμάτων της περιόδου από τον 7ο αιώνα π.Χ. μέχρι το 600 μ.Χ., που βρέθηκε σε χειρόγραφο το 1606 και θεωρείται ότι συντάχθηκε τον 10ο αιώνα με βάση την Ανθολογία του Κεφαλά. Μαζί με την Ανθολογία του Πλανούδη απαρτίζει τη συμβατικά ονομαζόμενη Ελληνική Ανθολογία.
Γενικά
Πρόκειται για πλουσιότατη ποιητική ανθολογία από 3.700 επιγράμματα 370 και πλέον ποιητών καταχωρισμένων σε δεκαπέντε κεφάλαια («βιβλία»). Βασίζεται σε συλλογή την οποία συνέταξε στις αρχές του δέκατου αιώνα ο Βυζαντινός κληρικός και λόγιος Κωνσταντίνος Κεφαλάς, βασιζόμενος σε αρχαίες συλλογές. Πήρε το όνομά της από την Παλατινή Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης στην οποία βρέθηκε το χειρόγραφο, ο κώδικας Palatinus 23, από τον Γάλλο λόγιο Σαλμάσιους (Claude de Saumaise). Σήμερα το μεγαλύτερο κομμάτι της βρίσκεται στη Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης (MS Pal. gr. 23) και ένα μικρότερο στο Παρίσι (Par. Suppl. gr. 384).
Παλατινή Ανθολογία ή «Παλατινή ή Ελληνική Ανθολογία» ή «Ελληνική ή Παλατινή Ανθολογία» αποκαλείται εναλλακτικά και το σύνολο των ποιημάτων του Παλατινού χειρογράφου (της «Παλατινής Ανθολογίας» σύμφωνα με τον προηγούμενο ορισμό) με την προσθήκη των 400 περίπου ποιημάτων της Ανθολογίας του Πλανούδη ως 16ο βιβλίο, συνολικά περίπου 4100 επιγράμματα/ποιήματα. Σημειώνεται ότι ο ορισμός αυτός έρχεται σε αντίθεση με τον πρώτο ορισμό, κατά τον οποίο με τον όρο Παλατινή Ανθολογία αναφέρονται αποκλειστικά τα ποιήματα του Παλατινού χειρογράφου (και μάλιστα όχι κάποια που είναι γραμμένα εκ των υστέρων πάνω στο χειρόγραφο αυτό, δες παρακάτω για τη Συλλογή Σπ, στη σχετική παράγραφο).
Τέλος, σε έναν τρίτο ορισμό, από κάποιες πηγές ο όρος Παλατινή Ανθολογία είναι λίγο έως πολύ ισοδύναμος με τον όρο Ελληνική Ανθολογία. Σημειώνεται ότι ο ορισμός αυτός έρχεται σε αντίθεση με έναν από τους ορισμούς της Ελληνικής Ανθολογίας, σύμφωνα με τον οποίο Ελληνική Ανθολογία είναι το σύνολο των ελληνικών επιγραμμάτων και ποιημάτων, όχι μόνο από τις δυο συλλογές (Παλατινή και του Πλανούδη), αλλά και από πολλές άλλες πηγές.
Σημειώνεται λοιπόν ότι οι πηγές χρησιμοποιούν (είτε -σπανιώτερα- ρητά, είτε -συνηθέστερα- έμμεσα) κάποιον από τους παραπάνω τρεις ορισμούς, οι οποίοι έρχονται σε αντίθεση μεταξύ τους. Στο παρόν κείμενο, περιγράφεται αναλυτικά η Παλατινή Ανθολογία κατά κύριο λόγο σύμφωνα με τον πρώτο ορισμό, δηλαδή αφορά περισσότερο το Παλατινό χειρόγραφο. Η Παλατινή Ανθολογία σύμφωνα με το δεύτερο και τρίτο ορισμό (είτε επιγράμματα από την Παλατινή και αυτή του Πλανούδη, είτε επιγράμματα από την Παλατινή και του Πλανούδη και από άλλες πηγές), περιγράφεται αναλυτικά στο άρθρο Ελληνική Ανθολογία.
Η αξία της Ανθολογίας είναι μεγάλη γιατί διέσωσε το ελληνιστικό επίγραμμα, σημαντικό είδος της ελληνικής ποίησης από τους Αλεξανδρινούς χρόνους μέχρι την εποχή του Ιουστινιανού. Μεγάλη επίσης είναι και η επίδραση που άσκησε στη δυτική φιλολογία.
Palatine Anthology
A page of the Palatine Anthology (Codex Palatinus 23), 10th century, from the Library of the University of Heidelberg as seeing above.
The Palatine Anthology (or Anthologia Palatina) is the collection of Greek poems and epigrams discovered in 1606 in the Palatine Library in Heidelberg. It is based on the lost collection of Constantine Cephalas of the 10th century, which has been composed using older anthologies. It contains material from the 7th century BC until 600 AD and later on was the main part of the Greek Anthology which included also the Anthology of Planudes and more material.
The manuscript of the Palatine Anthology was discovered by Saumaise (Salmasius) in 1606 in the Palatine library at Heidelberg (Codex Palatinus 23). In 1623, after the Thirty Years’ War, it was sent with the rest of the Palatine Library to Rome as a present from Maximilian I of Bavaria to Pope Gregory XV and it was kept in the Vatican Library. In 1797 it was taken to Paris by order of the French Directory and in 1816 it was returned to Heidelberg when the war ended, but one (smaller) part of it remained in Paris (Parisinus Suppl. Gr. 384)
The manuscript
The manuscript of the Palatine Anthology consists of 709 pages. The section of the manuscript which is kept today at the Library of the University of Heidelberg (MS Pal. gr. 23) consists of pages 1–614 and the other part which is kept at the Bibliothèque Nationale de Paris (Par. Suppl. gr. 384) consists of the rest 94 pages (pp. 615–709).
It was written by four scribes around 980. One of the scribes made comments and additions and part of the manuscript was corrected by a Corrector.
The scribes were the followings:
• scribe Α: pages 4–9.384.8
• scribe J: pages 9.348.9-9.563 (possibly Constantine the Rhodian)
• scribe Β: pages 9.564-11.66.3
• scribe Β2: pages 11.66.4-11.118.1
• scribe Β: pages 11.118.1-13.31
Scribe J made corrections to the text written by scribe A and at the end, a Corrector, C, made many corrections to the text of Α and J.
http://www.wikipedia.org